PROF. DR HAB. ZENOBIA KNAKIEWICZ
Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Wydział Ekonomii, Katedra Bankowości na tym Wydziale, jak również pracownicy i doktoranci katedr Finansów na wszystkich Wydziałach Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu pragną pożegnać swojego wybitnego Profesora i złożyć hołd wyjątkowej osobowości i wyjątkowej reprezentantce dziedziny nauk o finansach: Śp. Profesor Zenobii Knakiewicz.
Z wielkim żalem wszyscy pracownicy Wydziału Ekonomii oraz całe środowisko akademickie Uniwersytetu Ekonomicznego przyjęło wiadomość o Jej odejściu. Bezlitosna śmierć zabrała Profesor Zenobię Knakiewicz w pełni działalności twórczej pomimo przebywania od kilkunastu lat na emeryturze. Odeszła od nas Osoba o wielkiej pracowitości, solidności, stawiająca sobie w życiu bardzo wysokie wymagania, lubiana i szanowana przez wszystkich. Pani Profesor żyła pracą wiedząc, że efekty tej pracy zdeterminowane są posiadaną wiedzą.
W czasie okupacji, po wysiedleniu wraz z rodzicami z Wrześni do Nałęczowa, ukończyła w 1943 r. Szkołę Handlową dla dorosłych, a w 1944 r. – Studium Spółdzielcze, równocześnie przygotowując się do egzaminu maturalnego. Krótko po zdaniu egzaminu dojrzałości w 1946 r. rozpoczęła swoją pracę dydaktyczną zatrudniając się jako nauczycielka przedmiotów zawodowych – księgowości, organizacji i techniki handlu oraz arytmetyki – w Gimnazjum Handlowym w Nałęczowie. Zatem z procesem dydaktycznym
Pani Profesor związana była zawodowo przez 63 lata. Zaangażowanie w działalność dydaktyczną przed zatrudnieniem w Wyższej Szkole Ekonomicznej w Poznaniu przyjmowało różnorodne formy – np. wykładów na kursach specjalistycznych dla głównych księgowych, rewidentów czy rzeczoznawców rachunkowości rolnej. Praca (do 1955 r.) w różnych instytucjach państwowych często wiązała się z jednoczesną realizacją przez Panią Profesor funkcji wykładowcy. Jeszcze na studiach magisterskich Zenobia Knakiewicz podjęła pracę zawodową w Wyższej Szkole Ekonomicznej w Poznaniu – było to w 1955 r., a zatem do chwili śmierci na pełnym bądz´niepełnym etacie przepracowała Pani Profesor na Uczelni 55 lat.
Na swojej drodze naukowej spotkała Pani Profesor wielu wybitnych naukowców, dla których była powiernikiem, pierwszym czytelnikiem i osobą przechowującą rękopisy ich prac: Janusza Wierzbickiego, Józefa Zajdę, a przede wszystkim Edwarda Taylora, w którego seminarium teoretyczno-ekonomicznym, prowadzonym dla pracowników nauki poznańskich uczelni, aktywnie uczestniczyła w latach 1957-1960.
W 1986 r. podjęła się opublikowania pracy prof. Józefa Zajdy, Kierunki polityki walutowej w okresie międzywojennym. Wiele lat po śmierci Autora (w 1991 r.) zdecydowała o publikacji III tomu Historii rozwoju ekonomiki Edwarda Taylora.
Problematykę naukową Jej prac, choć charakteryzującą się różnorodnością zainteresowańPani Profesor, nadać można wspólny wymiar i zaliczyć do teorii finansów, teorii pieniądza, bankowości oraz międzynarodowych stosunków finansowych.
Pani Profesor nie zabiegała nigdy o uzyskanie tytułu naukowego profesora, ale cieszyła się w całym środowisku finansowym w Polsce najwyższym autorytetem merytorycznym i moralnym. Od czasów, kiedy to w okresie Polski Ludowej pełniła rolę współorganizatora i sekretarza – prywatnego w istocie rzeczy – seminarium naukowego prof. Edwarda Taylora, stała się strażnikiem wartości intelektualnych i wartości moralnych poznańskiego środowiska ffinansowego. Rolę tego strażnika wypełniała Pani Profesor do końca swoich dni, zarówno na macierzystej Uczelni, jak i w Poznańskim Towarzystwie Przyjaciół Nauk.
Dorobek publikacyjny Pani Profesor obejmuje około 150 pozycji, w tym 11 książek, publikowanych w prestiżowych wydawnictwach i czasopismach. Uszczegóławiając problematykę badawczą Profesor Zenobii Knakiewicz, należy szczególnie podkreślić skorelowanie prowadzonych badań ekonomicznymi ze zmianami zachodzącymi w polskiej gospodarce – ustrojowymi, systemowymi, własnościowymi czy instytucjonalnymi – a także z przemianami w zakresie międzynarodowych stosunków finansowych. Głębokie zrozumienie problematyki finansów oraz historii myś li ekonomicznej odzwierciedliła Pani Profesor w rozprawie doktorskiej Deflacja polska 1930-1935. Praca ta, opublikowana w 1967 r. należy – jak powszechnie wiadomo – do książek najczęściej cytowanych przez pracowników Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu. Teza tego doktoratu – w wielkim uproszczeniu – ,,iż zastosowanie deflacyjnej metody zwalczania kryzysu gospodarczego nie jest właściwe’’, do dzisiaj zachowuje aktualność, a nawet zyskuje na znaczeniu.
Za tę rozprawę Pani Profesor w 1968 r. otrzymała nagrodę indywidualną Ministra Oświaty i Szkolnictwa Wyższego. Jej głęboka znajomość problematyki finansów znalazła swój wyraz m.in. w akademickim podręczniku o zasięgu krajowym Finanse, którego była współautorem, a który aż trzykrotnie (1967, 1971, 1979) wyróżniony został nagrodą zespołową Ministra Oświaty i Szkolnictwa Wyższego.
Reagując na zmiany w międzynarodowych stosunkach finansowych, Profesor Zenobia Knakiewicz przygotowała w 1971 r. bardzo interesujące merytorycznie i poznawczo opracowanie dla Rady Polityki Ekonomicznej i Społecznej: Nowa międzynarodowa jednostka walutowa – Prawo specjalnego ciągnienia Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Jej swoisty sposób postrzegania funkcjonowania pieniądza w gospodarce od początku lat 80. znalazł wyraz w Jej rozprawie habilitacyjnej Teorie pieniądza niezależnego i ich zastosowanie również wyróżnionej w 1983 r. indywidualną nagrodą Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Tezy w niej zawarte są równie aktualne, jak w przypadku pracy doktorskiej, zwłaszcza w obliczu współczesnych problemów strefy euro – a więc mówiąc Jej językiem – poligonu doświadczalnego pieniądza niezależnego.
Rozpoczęty w 1989 r. okres transformacji ustrojowej nie mógł obyć się bez naukowego zaangażowania się Pani Profesor w jego przebieg i zachodzące w nim procesy. Profesor Zenobia Knakiewicz była jednym ze współautorów książki Drogi wyjścia z polskiego kryzysu gospodarczego, w