Sprawozdania duchowe
św. Teresa od Jezusa

Seria niewielkich pism, połączonych razem pod tytułem Sprawozdania duchowe, nie stanowi książki o jedności wewnętrznej, ale jest zbiorem różnych tekstów, zawierających autobiograficzne opisy przeżyć wewnętrznych, notatki duchowne do osobistego użytku Autorki, rady spowiedników, formulację i motywację ślubu posłuszeństwa kierownikowi duchownemu, prorocze wskazania dla karmelitów bosych.

Wyróżnia się w tej serii sześć pierwszych pism zbioru, które w wydaniu o. Sylweriusza z Burgos mają tytuł Sprawozdania. Pozostałych 61 pism, o charakterze różnym, miały tytuł Łaski [Mercedes].

W niniejszym wydaniu sześćdziesięciu siedmiu mniejszych pism, dajemy dla całego zbioru wspólny tytuł Sprawozdania duchowe. Już w poprzednim polskim wydaniu z r. 1962 wydrukowanych było zatem też 67 pism mniejszych pod wspólnym tytułem Sprawozdania duchowe (6 pierwszych pism) oraz Łaski i oświecenia (od nr. 7 do 67). Numeracja była kolejna, a od 7 numeru z tą różnicą, że pagina żywa z lewej strony nosiła tytuł Sprawozdania duchowe, a z prawej Łaski i oświecenia.

W obecnym wydaniu 67 pism mniejszych drukujemy pod wspólnym tytułem Sprawozdania duchowe, ponieważ Łaski i oświecenia są faktycznie dalszym ciągiem sprawozdań o stanie duszy św. Teresy od Jezusa, a zatem stanowią pewną całość tematyczną. Takie kryterium wydawnicze zastosowano w ostatnim wydaniu dzieł w Hiszpanii, Burgos 1982.

W poprzednim wydaniu z r. 1962 Sprawozdania i Łaski i oświecenia umieściliśmy zaraz po Księdze życia, ponieważ Sprawozdania mają charakter autobiograficzny. W tym wydaniu zachowaliśmy podział na dzieła większe i mniejsze.

Geneza powstania Sprawozdań duchowych. Święta Teresa szczerze kochała prawdę, szukała jej, a po jej znalezieniu gotowa była za nią życie oddać. Wiedziała bowiem, że tylko prawda zaprowadzi ją do Tego, który jest Prawdą Nieomylną (J 14, 6). Lękała się błędu, szukała prawdy u spowiedników i kierowników duchownych. Nie zawsze mogła to czynić w bezpośredniej rozmowie. Na rozkaz spowiedników i kierowników duszy pisała swe sprawozdania duchowe, aby ojciec duchowny mógł spokojnie przestudiować i ocenić ich zawartość. Takie kryterium można na pewno stosować do 6 pierwszych głównych sprawozdań dłuższych. Od numeru 7 spotykamy się z opisem łask i oświeceń wewnętrznych, które były przeznaczone dla kogoś, jak np. Sprawozdanie 67 dla karmelitów bosych, lub zanotowane dla utrwalenia we własnej pamięci Autorki niektórych jej przeżyć wewnętrznych i łask. Przy każdym sprawozdaniu podajemy wyjaśnienie odnośnie do daty powstania pisma oraz miejsca, gdzie było pisane.

Powstanie niektórych sprawozdań ma charakter nadprzyrodzony. Sam Chrystus zachęcił Teresę do spisywania przestróg i innych łask, których jej udzielał w czasie objawień, widzeń czy mów wewnętrznych: "Nie zaniechaj spisać tych przestróg, które ci daję, aby ci nie wyszły z pamięci. Lubisz mieć na piśmie rady i nauki, które odbierasz od ludzi; czemuż więc miałoby ci się wydawać stratą czasu zapisywanie tych, które słyszysz ode Mnie? Przyjdzie czas, że wszystkie one będą ci potrzebne".

Tadeusz Machejek OCD

Św. Teresa od Jezusa,
Dzieła, tom I, Wydawnictwo Karmelitów Bosych, Kraków 1997